Wracamy do normalności, otwierane są muzea i galerie, zaczęliśmy chodzić do pubów i restauracji oraz spotykać się ze znjomymi. Robimy to ostrożnie i niepewnie. W ostatnich dniach w Polsce notowany jest duży przyrost nowych przypadków zachorowań. Czy to szybkie otwarcie nie wydaje się jednak pochopnym działaniem i nie przyniesie więcej szkód niż pożytku? Nawet, jeśli tak bardzo tęsknimy za realnym życiem.
Część wydarzeń wciąż odbywa się w formie on-line, jak poznański Artweek, zorganizowany w tym roku pod hasłem Remedium. W ramach tego wydarzenia przypomniana została wystawa Aleksandry Ska Pandemia, która miała miejsce w 2015 roku w Galerii Piekary.
Artystka stworzyła przekonujące opisy i wizualizację nieistniejących wirusów. Całość wyglądała jak prawdziwa medyczna dokumentacja, wskazujac zarazem na potencję rozwoju nowych wirusów i nieustanne zagrożenie towarzyszące naszej cywilizacji.
Jak pisał o tej wystawie jej kurator Jarosław Lubiak:
Artystka wykorzystuje narzędzia sztuki, aby zadać pytanie o rolę fikcji w nauce, co pociąga za sobą dalsze pytania: czy dowody, aby nie są sfingowane? jak interpretować naukowe wizerunki? Oprócz niepokoju pojawia się wzmacniająca go niepewność. Grając z polityką katastrofy, która stanowi próbę zarządzania przyszłymi wydarzeniami (sprawienia, że będziemy na nie przygotowani), Aleksandra Ska pokazuje jednoznacznie jedyną prawdę: to, co niespodziewane pozostanie nierozpoznane aż do momentu, gdy się wydarzy.
Autor zwraca również uwagę na przemieszanie się w pracy Ska dyskursów nauki i sztuki, prawdy i fikcji oraz niepewność, jako cechę najbardziej charakterystyczną dla naszych czasów.
O niepewności i przekleństwie ciekawych czasów pisze również Justyna Ryczek w swoim znakomitym tekście zamieszczonym w Czytelni Artweeka, akcentując między innymi kwestię ekologii i sieci wzajemnych powiązań:
Nie wystarczy poruszać ważne tematy, trzeba niezależnie od tego, o czym i co się robi, zauważać powiązania z otaczającym światem, przyjąć odpowiedzialność wynikającą ze ścisłego bycia w sieci zależnych powiązań.
Zostałam również poproszona o tekst i postanowiłam opublikować fragment pamiętnika Codzienność i sztuka w dobie pandemii. Jest swego rodzaju podsumowaniem tego dziwnego czasu, minusów i plusów pracy on-line, obfitującej w ciekawe spostrzeżenia moich studentów, a także powstającej pandemicznej sztuki, która, na przekór wszystkiemu, wskazuje na potrzebę wyobraźni.
Odnosząc się do budowanego przez nas na początku epidemii sztpitala zakaźnego z kloców Lego, wskazuję miedzy innymi na wspomniane już, przemieszanie się prawdy i fikcji:
Wracając zaś do artystycznych skojarzeń, trudno stwierdzić, czy sztuka (fantazja) wyprzedza rzeczywistość czy też odwrotnie. Na ile, epidemia, która znana nam była z książek oraz filmów, w rzeczywistości przerasta je wszystkie, jeśli chodzi o skalę i dziwność sytuacji, w której sami się znaleźliśmy?
Czy związana z nią nieprzewidywalność i zmienność nie sprawia zarazem, że czujemy, jakbyśmy wszyscy grali w jakimś filmie, tudzież śnili jakiś sen, jak powiedziała Weronika?
Później odkryłam, że na FB powstała grupa, w której opowiadane są pandemiczne sny, uczestniczą w niej znane polski pisarki oraz krytyczki (dołączyłam do grupy, ale nie śledzę relacji, bo zbytnio przerażają mnie własne sny).
„Zazwyczaj to kultura masowa zagospodarowuje pewne lęki, problemy, ekstrema, znajdując ich symboliczne odzwierciedlenia. Tymczasem na naszych oczach dokonuje się proces odwrotny: To rzeczywistość przyjmuje formę pewnej fantazji, która została powołana do życia przez kulturę masową” – mówi wysuszony profesor antropologii w książce Jacka Dehnela o epidemii zombich pt. Ale z naszymi umarłymi.
Zapraszam do przeczytania całości tekstu o codzenności i sztuce w pandemii.
STRASZNA SZTUKA 